آنژیوگرافی قلب یا آنژیوگرافی عروق کرونری
آنژیوگرافی یکی از روش های تصویربرداری تهاجمی است که در مورد ساختار و عملکرد قلب اطلاعاتی را به شما ارائه می‌دهد. در آنژیوگرافی قلب یا آنژیوگرافی عروق کرونری که تحت عنوان کاتتریزاسیون قلبی انجام می‌شود، با استفاده از اشعه ایکس و تزریق نوعی رنگ (که توسط اشعه ایکس قابل تشخیص است)، به مشاهده رگ های قلب اقدام می‌کنند. به تصاویر به دست آمده از آنژیوگرافی، آنژیوگرام گفته می‌شود.
چرا به آنژیوگرافی قلب نیاز پیدا می‌کنیم؟
همانطور که گفتیم آنژیوگرافی عروق کرونری می‌تواند به تشخیص نارسایی های قلبی و درمان آنها منجر شود. در موارد زیر می‌توان این روش تصویربرداری را بکار گرفت:
- بهترین روش برای تشخیص بیماری های عروق کرونر قلب: زمانی که رسوب چربی ها جریان خون را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
- پس از حمله قلبی: زمانی که جریان خون مسدود شده باشد.
- کمک به تشخیص آنژین: هنگامی که درد در قفسه سینه به دلیل اختلال در جریان خون رخ می‌دهد.
- برنامه ریزی برای روش های مداخله ای: مانند آنژیوپلاستی عروق کرونر که در آن عروق خونی مسدوده شده یا باریک، گشاد می‌شوند.
- وجود اختلالات قلبی-ژنتیکی
در طی آنژیوگرافی قلب چه اتفاقی رخ می‌دهد؟
ممکن است به شما آرامبخشی با دوز پایین داده شود. در طی این روش یک لوله بلند و نازک را به نام کاتتر که انعطاف پذیر نیز بوده، به یک رگ در کشاله ران یا بازو وارد می‌کنند. این کاتتر نوعی ماده حاجب را به درون رگ تزریق می‌کند و این ماده به سمت قلب و عروق کرونری راهنمایی می‌شود. این ماده حاجب در رگ های خونی حرکت کرده و اشعه ایکس می‌تواند آن را در عروقی که مسدوده شده باشند، به وضوح نشان دهد. البته جای نگرانی نیست چون این ماده بعدا از طریق کلیه ها دفع خواهد شد.
معمولا بی حسی موضعی در ناحیه ای که کاتتر وارد می‌شود، صورت می‌گیرد و در حین انجام آن بیدار خواهید بود.
آمادگی برای آنژیوگرافی عروق کرونری
- پزشکان معمولا قبل از آنژیوگرافی قلب از تصویربرداری MRI یا سی تی اسکن برای تشخیص مشکلات قلب استفاده می‌کنند.
- 8 ساعت قبل از آنژیوگرافی نباید چیزی میل نکنید.
- بهتر است پس از آنژیوگرافی، شخصی در کنار شما باشد؛ زیرا ممکن است کمی احساس سرگیجه یا سبکی داشته باشید.
- در بسیاری از موارد از شما خواسته می‌شود قبل از آزمایش به بیمارستان مراجعه نمایید و معاینه شوید.
- در بیمارستان از شما درخواست می‌شود فرم های رضایت نامه را امضا کرده و لباس های خود را با لباس های بیمارستان تعویض کنید.
- پرستاران فشار خون و قند خون شما را (در صورت ابتلا به دیابت) اندازه می‌گیرند. در برخی شرایط ممکن است نیاز به انجام آزمایش خون و گرفتن نوار قلب باشد.
- در صورتی که به ماده حاجب حساسیت دارید یا باردار هستید، باید پزشک خود را در جریان بگذارید.
این آزمایش نیم ساعت یا کمی بیشتر زمان خواهد برد. در حین انجام آنژیوگرافی قلب، ضربان و ریتم این عضو از بدن شما توسط مانیتور تحت نظر قرار می‌گیرد. اگر در هر زمان احساس نامطلوبی داشتید، می‌توانید یکی از کارکنان را خبردار کنید.
پس از آنژیوگرافی قلب
معمولا شما می‌توانید بعد از انجام آنژیوگرافی قلب، پس از گذراندن یک دوره استراحت، از بیمارستان مرخص شوید. البته ممکن است پس از انجام آن کمی احساس خستگی کنید و محل زخم تا یک هفته حساس باشد.
معمولا به شما پیشنهاد می‌شود پس از این عمل، 1 تا 2 روز از انجام فعالیت هایی مانند حمام کردن، رابطه جنسی، رانندگی و بلند کردن اجسام سنگین بپرهیزید. آب فراوان بنوشید و از مصرف سیگار و الکل اجتناب کنید. هرچند که در حال بهبودی باشید، باید به علائم جسمی خود نیز توجه کنید. در صورتی که خونریزی، تورم و کبودی محل زخم شما بیشتر شد یا در جریان خون اندام های خود اختلال احساس کردید، باید فورا پزشک خود را مطلع کنید.
عوارض
آنژیوگرافی قلب معمولا عملی ایمن است اما این روش نیز مانند تمام روش ها ممکن است خطراتی را به همراه داشته باشد:
- حساسیت به ماده حاجب: این مورد اغلب کم اتفاق می‌افتد اما باید قبل از انجام آنژیوگرافی عروق کرونری در مورد هرگونه آلرژی با پزشک خود صحبت کنید.
- خونریزی زیر پوستی در محل وارد شدن کاتتر: اینگونه خونریزی باید پس از چند روز خاتمه یابد. اما اگر در این مورد نگران هستید، بهتر است با پزشک خود صحبت کنید.
- احساس کمی خنکی یا گرگرفتگی
- عفونت در محل زخم
- احتمال لخته شدن خون در جداره رگ ها
خطراتی مانند موارد زیر کمتر رایج هستند:
- آسیب به شریان ها در بازو یا پا
- حمله قلبی
- سکته مغزی
- آسیب به کلیه
- خونریزی شدید
- مرگ در موارد بسیار نادر
نتایج آنژیوگرافی
زمان آماده شدن تصاویر با توجه به اینکه در چه جایی این آزمایش را انجام داده اید، متفاوت است. تصاویر به دست آمده از آنژیوگرافی قلب نشان می‌دهد که آیا خونرسانی به قلب بطور طبیعی صورت می‌گیرد یا انسدادی در رگ ها ایجاد شده است. در صورتی پزشک تشخیص دهد که رگ های شما بسته شده است، در طول آنژیوگرافی عمل آنژیوپلاستی را انجام می‌دهد و در رگ کرونری برای بهبود جریان خون استندی را قرار خواهد داد.
نتیجه
همانطور که گفتیم آنژیوگرافی برای تشخیص نارسایی های مربوط به قلب و عروق کاربرد دارد. خیلی کم پیش خواهد آمد که این عمل عارضه ای جانبی به همراه داشته باشد. بنابراین در صورتی که پزشک تشخیص دهد که باید حتما آن را انجام دهید، از آن نگرزید. زیرا هرگونه سهال انگاری ممکن است به قیمت جان شما تمام شود. همچنین سعی کنید به توصیه های پس از آنژیوگرافی قلب عمل کنید تا زودتر به شرایط عادی خود بازگردید.
آیا می‌دانید تفاوت آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی در چه چیزی است؟
