اثرات سیگار
ضررها و تاثیرات منفی سیگار بر کسی پوشیده نیست. برخی از این موارد میتواند زندگی فرد را تهدید کند. طبق گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، سیگار تقریبا به تمام ارگان های بدن صدمه وارد کرده و میتواند زمینه ابتلا به بسیاری از بیماری ها را فراهم کند. بطور کلی مصرف سیگار بر دستگاه تنفسی، سیستم گردش خون، دستگاه تناسلی، پوست و چشم تاثیر میگذارد و خطر ابتلا به سرطان را بالا میبرد. در این مقاله در مورد این مسئله بیشتر توضیح خواهیم داد.
مضرات کشیدن سیگار
صدمه به ریه ها
یکی از تاثیرات سیگار آسیب به ریه هاست. زیرا فرد نیکوتین را در کنار سایر مواد شیمیایی استنشاق میکند. سیگار خطر ابتلا به سرطان ریه را در مردان تا 25 برابر و در بانوان تا 25.7 برابر افزایش میدهد. بر اساس گزارشات CDC، به طور تقریبی از هر 10 مرگی که در اثر سرطان ریه اتفاق میافتد، 9 مورد از آنها با استعمال سیگار در ارتباط است.
مصرف سیگار همچنین در ابتلا به اختلال انسداد مزمن ریه یا COPD و مرگ ناشی از آن تاثیر قابل ملاحظه ای دارد. گزارشات انجمن ریه آمریکا نشان میدهد سیگار مسبب 80% از مرگ و میر های COPD است. سیگار با آنفیزم و برونشیت مزمن نیز در ارتباط است. از سویی دیگر میتواند حمله آسم را نیز تشدید کند.
مشکلات قلبی
سیگار به رگ ها، سلول های خونی و قلب نیز آسیب میرساند. قطران و مواد شیمیایی که در سیگار وجود دارد، ریسک ابتلا به تصلب شرایین (تجمع پلاکت در رگ های خونی) را افزایش میدهد. این مشکل جریان خون را کاهش داده و سبب انسدادهای خطرناک میشود.
سیگار همچنین احتمال ابتلا به بیماری شریان محیطی یا PAD را نیز بالا میبرد. این اختلال هنگامی رخ میدهد که عروق بازو ها و پاها شروع به باریک شدن کنند و جریان خون محدود شود.
ابتلا به PAD خطر دچار شدن به موارد زیر را نیز بالا میبرد:
- لخته شدن خون
- حمله قلبی
- سکته
- آنژین صدری یا درد قفسه سینه
مشکلات باروری
تاثیرات سیگار بر دستگاه تناسلی نیز وارد میشود. سیگار میتواند با آسیب به دستگاه تناسلی بانوان، باروری آنها را دشوارتر کند. این امر میتواند به این دلیل باشد که تنباکو و سایر مواد شیمیایی که در سیگار وجود دارد، هورمون ها را تحت تاثیر قرار میدهند. مصرف سیگار در مردها نیز آنها را با اختلال نغوظ روبرو میکند. همچنین بر کیفیت اسپرم ها تاثیر گذاشته و تاثیر باروری را کاهش میدهد.
ریسک عوارض بارداری
استعمال سیگار به روش های مختلفی بر بارداری و رشد جنین اثر میکند:
- کاهش وزن نوزاد در زمان تولد
- بالا رفتن خطر حاملگی خارج از رحم
- افزایش خطر زایمان زودرس
- کمک به بروز ناهنجاری های مادرزادی مانند شکاف کام و شکاف لب
ابتلا به دیابت نوع 2
ابتلا به دیابت یکی دیگر از تاثیرات مضر سیگار است. CDC گزارش میدهد بروز دیابت نوع 2 در خصوص افرادی که مکررا سیگار میکشند، 30 الی 40 درصد نسبت به افراد غیرسیگاری بیشتر است. از طرفی مدیریت دیابت در افراد سیگاری نسبت به سایر افرادی که با این بیماری درگیر هستند، سخت تر است.
تضعیف سیستم ایمنی
سیگار کشیدن قدرت و توانایی سیستم ایمنی بدن را کاهش داده و بدن فرد را برای ابتلا به انواع بیماری ها مستعد میکند. همچنین میتواند در بدن التهاب به وجود آورد.
اختلال در بینایی
سیگار کشیدن باعث ایجاد مشکلات چشمی از جمله آب مروارید و دژنراسیون ماکولا میگردد. خشکی چشم، گلوکوم و رتینوپاتی دیابتی از دیگر ناهنجاری های چشمی مرتبط با تاثیرات سیگار است.
بیماری های دهان و دندان
افراد سیگاری دو برابر بیشتر از سایر افراد به مشکلاتی چون بیماری های لثه دچار میشوند. احتمال بروز این مشکلات با افزایش میزان مصرف سیگار در فرد، بالا میرود. استعمال تنباکو رنگ دندان ها تیره کرده و در توانایی فرد برای تشخیص صحیح طعم ها و بوها، اختلال ایجاد میکند.
بیماری ها و مشکلات لثه با علائمی چون لثه های متورم و حساس، لق شدن دندان ها و خونریزی در زمان مسواک زدن همراه است.
تاثیر روی پوست، مو و ناخن
تاثیرات سیگار بر روی پوست و مو نیز وارد میشود. فرد سیگاری دچار پیری زودرس پوست و چین و چروک های عمیق میشود. رنگدانه های ناهموار روی پوست، خط فک آویزان شده، پوست خشک و چشم های پف کرده و شل، از اثرات طولانی مدت مصرف سیگار محسوب میشوند. این افراد همچنین بیشتر در معرض سرطان پوست قرار دارند.
سیگار به مروز زمان باعث ریزش مو ها و طاسی میشود. همچنین موجب تغییر رنگ ناخن ها شده و ظاهر آنها را تغییر میدهد.
خطر ابتلا به سایر سرطان ها
علاوه بر سرطان ریه، سیگار زمینه را برای ابتلا به سایر سرطان ها نیز فراهم میکند. بر اساس گزارشات انجمن سرطان آمریکا، استفاده از سیگار 20 تا 30 درصد احتمال ابتلا به سرطان پانکراس را افزایش میدهد. امکان ابتلا به سرطان مثانه و معده نیز در افراد سیگاری نسبت به افراد غیرسیگاری، به ترتیب، سه و دو برابر بیشتر است.
سایر سرطان هایی که با مصرف سیگار در ارتباط هستند، شامل موارد زیر میشوند:
- سرطان مری
- سرطان دهان
- سرطان حنجره
- سرطان کلیه
- سرطان کبد
- سرطان روده بزرگ
- سرطان دهانه رحم
- لوسما حاد میلوئیدی (نوعی سرطان در رابطه با سلول های مغز استخوان)
اختلالات دستگاه گوارش
برای فردی که دچار مشکلات روده ای است، سیگار کشیدن یک عامل خطر به حساب میآید. سیگار، فرد را به گاستریت ( ورم پوشش معده ) دچار کرده و باعث ایجاد زخم معده یا روده او میشود. علاوه بر آن احتمال دارد در تخلیه معده و پریستالسیس ( حرکت لوله های گوارشی ) نیز تاخیر ایجاد کند.
آسیب به سیستم عصبی مرکزی
همانگونه که میدانیم سیستم عصبی مرکزی یا CNS از مغز و نخاع تشکیل شده است که وظیفه کنترل فعالیت های ذهنی و فیزیکی را بر عهده دارد. از تاثیرات سیگار آسیب به این دستگاه عصبی است. زیرا نیکوتین ضربان قلب و فشار خون را افزایش داده و در طولانی مدت باعث ضعیف شدن این بخش ها میشود.
قابل ذکر است که سیگار عاملی خطرناک برای بیماری آلزایمر و مولتیپل اسکلروزیس (MS) است.
تاثیر بر اطرافیان
مضرات سیگار تنها متوجه فرد مصرف کننده نمیشود. بلکه دود آن بر نزدیکان شخص مانند اعضای خانواده، فرزندان، دوستان و همکاران او نیز اثرگذار است. این دودی که در فضا پخش میشود، موجب سرطان ریه افراد خواهد شد. این تاثیرات با سرطان های دیگر از جمله سرطان گلو و سینه نیز در ارتباط است.
واضح است فرزندانی که پدر یا مادر آنها سیگار میکشند، بیشتر از سایرین بیمار میشوند؛ عفونت های ریوی بیشتری دارند و بیشتر به تنگی نفس مبتلا میگردند. علاوه بر آن، اگر جنین یا نوزادی در معرض دود سیگار قرار بگیرد، احتمال ابتلا به مشکلاتی چون سرطان خون، تومور مغزی و لنفوم در او افزایش مییابد.
مزایای ترک سیگار
پس از 20 دقیقه تا 12 ساعت: کاهش ضربان قلب و کربن مونواکسید به سطح طبیعی در خون
بعد از 1 سال: پایین آمدن خطر حمله قلبی و فشار خون- بهبود سرفه و مشکلات تنفسی فوقانی
پس از 2 تا 5 سال: کاهش خطر سکته
بعد از 5 تا 15 سال: پایین آمدن خطر ابتلا به سرطان دهان، گلو، ریه، مری و مثانه
پس از 15 سال: کاهش ریسک بروز بیماری های قلبی
بطور کلی زمانی که فرد برای مدتی سیگار را ترک میکند، فواید آن در بدن فرد ظاهر میشود. پوست شفاف تر، هورمون های پایدارتر، سیستم ایمنی قوی تر، بهبود سلامت دهان و دندان و کاهش خطر ابتلا به بسیاری از سرطان ها، از این مزایا محسوب میشوند.
در این مسیر یک پزشک متخصص یا یک مشاور میتواند به فرد جهت برداشتن گام های مثبت کمک کند.
خلاصه
تاثیرات نامطلوب سیگار بر سلامتی امری بدیهی است و میتواند خطر سکته مغزی، بیماری های قلبی و انواع سرطان را در فرد بالا ببرد. از دیگر آسیب های سیگار مشکلات باروری، مشکلات پوستی، اختلالات عصبی و مشکلات مربوط به دهان و دندان است. با این حال ترک سیگار میتواند بسیاری از خسارات وارده به سلامتی را کاهش دهد و موجب بهبود سلامت کلی فرد شود.
شما چه روش هایی را میتوانید برای ترک سیگار پیشنهاد کنید؟